Poniższy wzór programu rehabilitacji po operacji stawu skokowego należy każdorazowo zindywidualizować, tj. dopasować do każdego przypadku przeprowadzonego zabiegu. Ogólne punkty rehabilitacji można wykorzystać w fizjoterapii po operacjach takich jak:

  • Leczenie operacyjne niestabilności stawu skokowego,
  • Operacje naprawcze chrząstki stawowej (mikrozłamania, przeszczpey kostne),
  • Zespolenie złamania kostek podudzia,
  • Zabiegi rekonstrukcyjne ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego,
  • Zabiegi naprawcze ścięgna Achillesa.

Postępowanie do 6 tygodnia po operacji

Przez pierwsze kilka tygodni staw skokowy może być unieruchomiony w gipsie lub specjalnej ortezie typu Walker. Kończyna powinna być ułożona na podwyższeniu, aby ograniczyć powstawanie obrzęku pooperacyjnego. Przydatne mogą być także zimne okłady z lodu zawiniętego w ręcznik, które można ułożyć na kończynie po ostrożnym zdjęciu ortezy. Po 15-20 minutach zimnego okładu ortezę należy ostrożnie założyć z powrotem.

Kinesiotaping

Przyklejanie specjalnych plastrów usprawnia ewakuację krwiaka pooperacyjnego i uelastycznienie tworzącej się blizny – można stosować po zdjęciu szwów i opatrunku (po 10-14 dniu po zabiegu).  

Ćwiczenia

Ruchy czynne w odciążeniu w zadanym zakresie (często ograniczonym) mogą być wprowadzane w 3 tygodniu po zabiegu (lub wcześniej za pozwoleniem lekarza i pod nadzorem fizjoterapeuty). Bezpiecznym ćwiczeniem jest założenie na stopę ręcznika z przytrzymaniem jego końca w rękach oraz wykonanie kontrolowanych ruchów zginania i prostowania stopy w zadanym zakresie. Ręcznik cały czas znajduje się na stopie, co ułatwia kontrolowanie ruchu. Bardzo często czucie ustawienia stawu jest zaburzone, więc asekuracja ręcznikiem jest dobrym pomysłem na pierwsze ćwiczenia. Jeśli nie zakazano ruchów pronacji i supinacji, włączamy w ćwiczenia także te ruchy. Ruchy supinacji we wczesnym okresie są przeciwwskazane m.in. po operacjach więzadeł bocznych stawu skokowego (ATFL, CFL), a ruchy pronacji po zabiegach rekonstrukcyjnych ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego.

W 4-6 tygodniu możliwa jest jazda na rowerze stacjonarnym z ubraną ortezą i z minimalnym oporem. Unikamy mocnego naciskania stopą na pedał.

Ponadto możliwe są ćwiczenia izometryczne stopy oraz ćwiczenia z oporem mięśni zginających i prostujących kolano oraz mięśni obręczy biodrowej.

Pierwszy etap rehabilitacji kończy się, gdy na RTG potwierdzono zrost kostny lub w badaniu USG zaobserwowano dobre wygojenie się ścięgna lub więzadła. W przypadku zabiegów rekonstrukcyjnych chrząstki stawowej wykonuje się rezonans magnetyczny stawu skokowego. Dalsze zalecenia, głównie w zakresie stopnia obciążania kończyny masą ciała, zależą od stopnia integracji zastosowanej „plomby” w miejscu ubytku chrzęstno-kostnego.

6-12 tydzień po operacji

Drugi etap opisujemy skrótowo w punktach, ponieważ rehabilitacja powinna być prowadzona pod nadzorem fizjoterapeuty, który odpowiednio dopasuje rodzaj ćwiczeń do danego zabiegu operacyjnego.

  • Ćwiczenia propriocepcji w odciążeniu lub w pełnym obciążeniu zależnie od zaleceń lekarza
  • Reedukacja chodu
  • automasaż rozcięgna podeszwowego,
  • Ćwiczenia z użyciem dużej piłki rehabilitacyjnej,
  • Stopniowe zwiększanie zakresu ruchu – ruchy czynne do pierwszego wyczuwalnego oporu
  • Mobilizacje stawu skokowego i kości podudzia,
  • Ćwiczenia wzmacniające mięśnie stopy z użyciem taśm elastycznych
  • Rozciąganie łydki (delikatniej i do pozycji neutralnej dla osób po szyciu zerwanego ścięgna Achillesa),
  • Masaż poprzeczny więzadeł i ścięgien dookoła stopy.

Po 3 miesiącu od zabiegu

  • Ćwiczenia wzorców funkcjonalnych,
  • Ćwiczenia równoważne na niestabilnym podłożu,
  • Ćwiczenia wzmacniające mięśni stopy z dodatkowym obciążeniem,
  • Rozciąganie mięśni łydki,
  • U niektórych pacjentów pierwsze ćwiczenia przygotowujące do powrotu do sportu.
Kategorie: Fizjoterapia