Nawrót haluksa po operacji jest możliwy, ale tylko w szczególnych przypadkach. Pacjenci często pytają, jakie są szanse na to, że haluks „odrośnie” po zabiegu. Poniżej prezentujemy spis czynników, które mają wpływ na powodzenie operacji i trwałe skorygowanie haluksa.
Nawrót haluksa – przyczyny po stronie lekarza operującego
Dobór nieodpowiedniej metody operacyjnej do rodzaju zniekształcenia może spowodować niepełną korekcję lub nawrót haluksa nawet po kilku miesiącach od zabiegu. Największe ryzyko występuje w przypadku palucha koślawego w stopniu zaawansowanym i ciężkim, ponieważ korekcja w dużej mierze ingeruje w biomechanikę stopy. Lekarz operujący musi mieć dużą wyobraźnię przestrzenną i umiejętności techniczne, aby przeprowadzić zabieg w zaplanowanym zakresie korekcji.
Ryzyko nawrotu palucha koślawego jest także większe, gdy ortopeda potrafi operować tylko jedną czy dwiema metodami i są one dedykowane głównie postaciom łagodnym haluksa. Wtedy bardzo często paluch koślawy jest nie w pełni skorygowany i lubi nawracać. Pobieżna znajomość metod operacyjnych lub ich nieprecyzyjne wykonanie może skutkować brakiem skorygowania kąta dystalnej powierzchni stawowej DMMA (distal metaphyseal articular angle). W efekcie paluch po zabiegu nie zgina się dokładnie w osi stawu śródstopno-paliczkowego i nadal działają na niego siły koślawiące. Nawrót haluksa jest wtedy jedynie kwestią czasu.
Ponadto istotna jest dostępność specjalistycznego sprzętu na sali operacyjnej, tj:
- narzędzi dedykowanych chirurgii stopy,
- miniramienia C czyli urządzenia prześwietlającego haluksa podczas zabiegu celem kontroli ustawienia odłamów kostnych i stopnia uzyskanej korekcji,
- sprawdzone implanty (najczęściej śruby) do zespolenia kości.
Umiejętności techniczne lekarza ortopedy to podstawa dobrze przeprowadzonego zabiegu. W trakcie korekcji haluksa jak podczas każdego zabiegu może dojść do uszkodzenia nerwów lub naczyń. W skrajnych przypadkach może dojść do jałowej martwicy głowy kości śródstopia, której późniejsze leczenie jest bardzo trudne.
Metody operacji obarczone podwyższonym ryzykiem nawrotu haluksa
Wiele metod korekcji haluksa jest przestarzałych i nie zaleca się ich wykonywania. Do metod takich należą:
- resekcja głowy I kości śródstopia
- resekcja głów pozostałych kości śródstopia, gdy jednoczesnym celem jest zniesienie metatarsalgii (bólu przodostopia z powodu płaskostopia poprzecznego),
- resekcja części podstawnych paliczków (j.w.).
Metody te wykonuje się jedynie w przypadkach zaawansowanego RZS stopy lub jako powtórny zabieg poprzednio źle wykonanej operacji, gdy nie ma innej możliwości leczenia.
Powikłania wczesne a nawrót haluksa
Do czynników mogących przyczynić się do nieprawidłowego ustawienia odłamów kości zalicza się:
- Zaburzenia zrostu kostnego,
- Infekcja okolicy operowanej pomimo dobrego przygotowania do zabiegu i sterylnych warunków operacji.
Infekcja rany może oczywiście wynikać z nieświadomości pacjenta o tym, że w jego organizmie toczy się przewlekły stan zapalny, np.
- niedoleczony ząb pomimo tego, że nie był bolesny lub powikłanie leczenia kanałowego,
- przewlekłe zapalenie zatok – często ignorowane, bo przecież każdego czasami boli głowa lub może to tylko „lekka alergia na pyłki”.
W związku z powyższym przed jakimkolwiek zabiegiem operacyjnym należy skontrolować swój stan zdrowia i sprawdzić wszystkie niepokojące objawy.
Co sami możemy zrobić, aby uniknąć nawrotu haluksa?
- Rzucenie palenia, ponieważ nikotynizm wpływa negatywnie na zrost kostny,
- Alkoholizm (negatywny wpływ jak powyżej),
- wybór dobrego specjalisty, który zakwalifikuje do operacji i precyzyjnie przeprowadzi zabieg,
- Stosowanie się do zaleceń ortopedy i fizjoterapeuty – zbyt wczesne pełne obciążanie kończyny powodujące destabilizację zespolenia,
- chodzenie w wygodnym obuwiu do końca życia – częste użytkowanie butów na wysokim obcasie czy butów ze zwężanymi czubkami może prowadzić do mechanicznego zniekształcenia i nawrotu koślawości palucha.
Czy warto się bać?
Tekst powstał nie po to, aby kogoś zniechęcić do operacji haluksa. Celem jest raczej uświadomienie, jak bardzo ważny jest wybór ortopedy przeprowadzającego zabieg – oddaj swoje stopy tylko w dobre ręce! Przygotuj się odpowiednio do operacji – odwiedź dentystę i wylecz do końca wszelkie infekcje. Pamiętajmy także, że sami częściowo mamy wpływ na kondycję naszej stopy po zabiegu.
Zdecydowana większość zabiegów operacyjnych haluksa kończy się trwałym sukcesem – paluch na zawsze pozostaje prosty. Rozsądne podejście do sprawy i świadomość niektórych czynników ułatwi sprawne „przejście” przez zabieg korekcji haluksa.
—
Przeczytaj także:
