- Ruchomość stawu śródstopno-paliczkowego palucha – znaczenie dla chodu
- Czym jest paluch ograniczony (hallux limitus)?
- Płaskostopie podłużne a paluch ograniczony
Ruchomość stawu śródstopno-paliczkowego palucha – znaczenie dla chodu
Pełne zgięcie grzbietowe w stawie śródstopno-paliczkowym palucha (first metatarsophalangeal joint, I MTP) stanowi warunek efektywnego odbicia (push-off) w trakcie chodu. Gdy pięta zaczyna unosić się nad podłoże, osią obrotu dla stopy staje się staw I MTP palucha (faza midfoot-rocker). W tym momencie rozcięgno podeszwowe „nawija się” na głowę pierwszej kości śródstopia, zwiększając swoje napięcie. Dzięki temu napięciu, wysokość łuku podłużnego jest biernie unoszona i stabilizowana (tzw. Windlass Mechanism). Mechanizm ten pozostaje wydolny w warunkach supinacji tyłostopia, kiedy staw Choparta jest zaryglowany i sklepienie stopy usztywnione – wtedy siła może być efektywnie przeniesiona z mięśni łydki i ścięgna Achillesa przez rozcięgno podeszwowe na paluch. Warto zaznaczyć, że jest to mechanizm bardziej angażujący powięź (uwolnienie energii z wcześniej „rozciągniętej” powięzi) niż izotoniczny skurcz mięśni.
Czym jest paluch ograniczony (hallux limitus) ?
Paluch ograniczony (hallux limitus) to dysfunkcja, w której I MTP palucha posiada zmniejszony zakres ruchu zgięcia grzbietowego w warunkach obciążenia stopy ciężarem ciała. W warunkach odciążenia zakres ten jest zachowany (nie ma jeszcze zmian strukturalnych blokujących ruch w stawie jak w paluchu sztywnym).
Płaskostopie podłużne a paluch ograniczony
Zjawisko opisywane paluchem ograniczonym często występuje wspólnie z płaskostopiem podłużnym. W warunkach obniżenia sklepienia podłużnego stopy (w wyniku zgięcia grzbietowego I kości śródstopia i/lub nadpronacji tyłostopia), w fazie midstance przyśrodkowa kolumna stopy ulega wydłużeniu. Napięciu ulega przyśrodkowa część rozcięgna podeszwowego – zmniejsza się tym samym zakres amplitudy, w którym rozcięgno może ulec dalszemu wzrostowi napięcia podczas fazy midfoot-rocker. Podeszwowa część opuszki palucha mocniej dociska do podłoża, a ruch zgięcia grzbietowego w stawie I MTP jest utrudniony.
