Choroba Ledderhose’a należy do grupy fibromatoz i jej istotę stanowi nadmierna miejscowa synteza kolagenu w obrębie rozcięgna podeszwowego stopy. Klinicznym objawem choroby jest obecność niespecyficznych mas tkanek miękkich, najczęściej w postaci guzków występujących w rejonie łuku podłużnego stopy. Zmiany przeważnie występują w obu stopach. Guzki w przebiegu choroby Ledderhose’a mają tendencję do rozrostu i lokalnej proliferacji, ale nie dają odległych przerzutów do innych częściach ciała. Badania obrazowe (USG, MRI) umożliwiają określenie wielkości i rozległości zmian oraz wykluczenie innych zmian o charakterze złośliwym (dających przerzuty odległe).
Warto wspomnieć, że razem z chorobą Ledderhose’a dość często występuje tzw. przykurcz Dupuytrena, który również polega na powstawaniu zwłóknień, ale w obrębie rozcięgna dłoniowego ręki. Przyczyny obu schorzeń wydają się być zbliżone, ale nie zostały dotąd do końca wyjaśnione.
Do czynników ryzyka powstawania zwłóknień zalicza się:
- występowanie rodzinne choroby Ledderhose’a i/lub przykurczu Dupuytrena (predyspozycje genetyczne),
- cukrzyca,
- zaburzenia poziomu lipidów we krwi,
- choroby wątroby,
- używki (alkoholizm, palenie tytoniu),
- padaczka,
- płeć męska,
- powtarzające się urazy w obrębie rozcięgna.
We wczesnym stadium choroba jest bezobjawowa, ale wraz z narastaniem zwłóknień może przejść w postać objawową. Głównym problemem, z którym borykają się pacjenci jest stopniowa utrata elastyczności rozcięgna podeszwowego prowadząca do jego przykurczu oraz większe ryzyko wystąpienia stanu zapalnego rozcięgna. Dość często odczuwany jest dyskomfort lub ból podczas chodu, zwłaszcza przy stawianiu pierwszych kroków po wstaniu z łóżka. W sytuacji, gdy guzki na podeszwie stopy osiągną duże rozmiary i zaczynają wchodzić w kontakt z podłożem, dodatkowy ból może wynikać z przewlekłego mechanicznego ucisku guzków.
Celem uniknięcia lokalnego rozrostu guzków pożądane jest operacyjne wycięcie patologicznych zmian.
Leczenie zachowawcze do czasu zabiegu obejmuje:
- terapię manualną przykurczonych pasm łącznotkankowych, normalizację napięcia taśmy powierzchownej tylnej na całym przebiegu, niwelację i profilaktykę zrostów i sklejeń powięzi,
- ćwiczenia rozciągające rozcięgno podeszwowe, mięsień trójgłowy łydki, mięśnie kulszowo-goleniowe,
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie stóp,
- dobór odpowiedniego obuwia i wkładek ortopedycznych,
- fizykoterapię (np. ultradźwięki, fala uderzeniowa).
