Najczęściej diagnozowaną przyczyną bólu pięty jest zapalenie rozcięgna podeszwowego. W trakcie diagnostyki warto pamiętać, że dolegliwości bólowe pięty mogą pojawić się również w stanach patologicznych takich jak:
- atrofia poduszki tłuszczowej pięty,
- złamania zmęczeniowe kości piętowej,
- zapalenie okostnej pięty,
- ucisk gałązek piętowych przyśrodkowych,
- ucisk pierwszej gałązki nerwu podeszwowego bocznego (neuralgia Baxtera).
Przyczyny neuralgii Baxtera
Typową lokalizacją kompresji gałązki nerwu podeszwowego bocznego jest przestrzeń między mięśniem czworobocznym podeszwy a mięśniem odwodzicielem palucha. Anomalie anatomiczne lub hipertrofia tych mięśni może przyczyniać się do uwięźnięcia nerwu. Neuralgię Baxtera często stwierdza się u osób z koślawością tyłostopia – zwiększony nacisk pod przyśrodkową krawędzią guza piętowego podczas obciążania pięty wpływa na orientację i stan tkanek miękkich, zwiększając ryzyko zakleszczenia.
Kolejną przyczynę neuralgii Baxtera może stanowić miejscowy obrzęk zapalny występujący w przebiegu zapalenia rozcięgna podeszwowego, dlatego oba stany mogą występować łącznie. Ponadto, do mechanicznego podrażnienia nerwu może przyczyniać się obecność zrostów pozapalnych i blizn pourazowych.
Objawy i diagnostyka neuralgii Baxtera
W przebiegu neuralgii Baxtera pojawiają się objawy, które w subtelny sposób różnią się od typowych dolegliwości zgłaszanych podczas zapalenia rozcięgna podeszwowego:
- brak wyraźnego bólu porannego przy pierwszych krokach po wstaniu z łóżka,
- ból nasila się w trakcie aktywności lub wieczorem,
- mogą występować parestezje bocznej strony pięty i bocznej powierzchni podeszwy,
- objawy nasilają się podczas ucisku w rzucie przestrzeni pomiędzy mięśniem czworobocznym podeszwy a odwodzicielem palucha,
- Ruch zgięcia podeszwowego z maksymalną inwersją stopy zwiększa potencjalną kompresję gałązki nerwu podeszwowego bocznego i może nasilić objawy neuralgii Baxtera.
Elementy badania przydatne w diagnostyce różnicowej:
- palpacja proksymalnego przyczepu rozcięgna podeszwowego,
- palpacja, ewentulanie opukiwanie okolicy nerwu piszczelowego i nerwu piętowego przyśrodkowego,
- palpacja przyczepu bliższego mięśnia odwodziciela palucha,
- czy windlass mechanism wyzwala dolegliwości bólowe,
- ocena bólu podczas ucisku kości piętowej.
Leczenie neuralgii Baxtera
W pierwszej kolejności leczenie polega na próbie likwidacji czynnika wywołującego ucisk nerwu, np. wyciszeniu stanu zapalnego tkanek otaczających nerw, terapii manualnej tkanek miękkich, praca na bliznach pourazowych, korekcja wadliwego ustawienia stopy. W przypadku braku poprawy proponuje się wykonanie blokady nerwu. Trwały efekt uzyskuje się dzięki chirurgicznemu odbarczeniu nerwu.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego a neuralgia Baxtera
Oba stany mogą występować łącznie lub niezależnie od siebie. Podczas leczenia zapalenia rozcięgna podeszwowego, podejrzenia co do dodatkowej przyczyny bólu pięty ze strony neuralgii Baxtera mogą nasunąć się, gdy pomimo kilkumiesięcznych prób leczenia, ból pięty nadal występuje, ale jest mniejszy nad ranem, a pozostaje silny w trakcie podejmowania aktywności.
Warto przeczytać: